گرفتگی عضلات در ورزشکاران
2015-01-17Aerobic Pilates
2015-02-11آسیب دیدگی ستون فقرات و به طور کلی کمردرد از مهمترین صدمات ورزشکاران رشتههای مختلف است که در صورت درمان نشدن، مشکلات جدی و غیر قابل جبرانی را از لحاظ جسمی برای آنها در پی خواهد داشت.
یک متخصص پزشکی ورزشی معتقد است بیتمرینی، دوری ورزشکار به مدت طولانی از ورزش و از سرگیری تمرینات با شدتی بالاتر از قبل از علل ایجاد کمردرد است و ورزشکاران باید با توجه به اصول تمرین و رعایت اصل اضافه بار مبادرت به اجرای تمرین و تکنیک نمایند.
دکتر امیر حسین براتی در گفتوگو با خبرنگار علم ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: ستون فقرات از سه بخش گردنی، سینهای و کمری تشکیل شده است که ستون فقرات سینهای به دنبال اتصال به دندهها از تحرک کمتری برخوردار است، اما قسمت های کمری و گردنی قابلیت تحرک بیشتری داشته و احتمال آسیب دیدگی آن نیز بیشتر است. تعداد مهرههای کمری پنج عدد است که بین این مهرهها دیسک ستون فقرات قرار دارد. هر یک از این مهرهها دو مفصل فرعی به نام «فاست» دارد که مجموعا 10 فاست در ستون مهره کمری وجود دارد و علت بسیاری از مشکلات کمری در افراد معمولی و ورزشکاران همین فاستها هستند.
وی افزود: حدود 20 تا 25 درصد از وزن انسان توسط فاستها تحمل میشود که در موارد خاص این عدد به 75 درصد هم میرسد. بنابراین توجه به سلامت این اجزا بسیار مهم است. جزء دیگر دیسک است که از دو قسمت مجزا به نام هسته مرکزی و حلقه نگه دارنده تشکیل یافته است. دیسک ستون فقرات به معنای بیرون زدگی هسته مرکزی به داخل حلقه نگه دارنده است و بر اساس این که بیرون زدگی از کدام ناحیه اتفاق میافتد، علائم آن نیز متفاوت خواهد بود.
براتی با بیان این که آمار دقیقی درباره شیوع این بیماری در بین ورزشکاران وجود ندارد، گفت: این بیماری در بین ورزشکاران فوتبالیست، ژیمناست، شیرجه و ورزشهای تماسی برخوردی مثل کشتی، تکواندو و حتی در بعضی از ورزشها مثل قایقرانی به دلیل وضعیت خاص آن گزارش شده است. اما نکته قابل توجه این است که علیرغم آنچه که تصور میشود، شیوع کمردرد در ورزشهای بدنسازی و کار با وزنه به لحاظ آماری با فوتبال برابر است و علت آن هم مکانیزمهای دخیل در ایجاد کمردرد است.
وی همچنین درباره عوامل پیشگیرانه از بروز کمردرد در بین ورزشکاران تصریح کرد: گاهی آمادگی جسمانی نامناسب و یا تکنیک غلط، زمینه ساز یک آسیب جدی خواهد بود، بنابراین آمادگی مناسب ورزشکار، انجام تکنیک صحیح زیر نظر مربی کار آزموده، استفاده از وسایل ورزشی استاندارد، گرم کردن کافی و کشش عضلات هدف از مهمترین عوامل پیشگیرانه در بروز کمردرد است، البته لازم به یادآوری است که اتخاذ یک وضعیت مناسب حین استراحت و ورزش در افراد ورزشکار و غیر ورزشکار نیز از عوامل موثر در جلوگیری از بروز کمردرد است.
این متخصص ورزشی ادامه داد: تشخیص کمردرد در ابتدای بالینی است و با اخذ یک شرح حال دقیق از ورزشکار و انجام تستهای عملی توسط پزشک متخصص پزشکی ورزشی انجام میگیرد و در صورت لزوم از روشهای تصویربرداری هم استفاده میشود. پس از رفع علائم حاد بیمار از قبیل درد و گرفتگی عضلات، برای رفع علت کمردرد و بر طرف نمودن آن اقدام میشود. به عنوان مثال در بسیاری از موارد در ورزشکاران با تجویز ضد دردهای مناسب و استفاده از مدالیتههای توان بخشی به این نتیجه می رسیم که عدم تعادل مناسب عضلانی در ورزشکار به لحاظ قدرت و استقامت موجب کمردرد شده است و این مساله اکثرا مورد توجه قرار نمی گیرد.
وی افزود: پس از طی مراحل درمانی و رفع درد بیمار، اقدام بعدی ایجاد توازن عضلانی و تقویت موثر آنها و نیز کشش مناسب عضلات کوتاه شده است که همه موارد فوق با یک رویکرد جامع قابل اجرا است. در صورت درگیری فاستها نیز میتوان با تکنیکهای دستی، فاستهای جابجا شده را به وضعیت قبلی خود بازگرداند. استفاده از طب مکمل نظیر طب سوزنی و نیز ماساژ هم در بعضی ازموارد پیشنهاد میشود.
براتی در پایان به چند تمرین برای پیشگیری و نیز بازتوانی درد ستون فقرات در ورزشکاران اشاره کرد که در ادامه ذکر میشود:
- کشش عضلات خم کننده لگن به روشی که فرد به پشت بر روی لبه تخت دراز میکشد، یک پا را از زانو خم کرده به داخل سینه میکشد و پای دیگر را از لبه تخت آویزان میکند تا احساس کشش از ناحیه کشاله ران به او دست بدهد.
- کشش عضلات پشت پا به روشی که فرد به پشت دراز میکشد و با استفاده از یک ملحفه که به دور پا میبندد و پا را در جهت بالا میکشد تا عضلات ناحیه پشت ران کشیده شود.
- تقویت عضلات شکم به روش خوابیده و بدون این که فرد بیش از 30 درجه از سطح افق به حالت عمودی قرار بگیرد، البته به داخل کشیدن عضلات شکم و سفت نمودن آنها از موثرترین روشهای درمانی و پیشگیری کمردرد است.